Het lanenplan Oranjewoud is financieel mede mogelijk gemaakt door een bijdrage van FB Oranjewoud en een subsidie uit het Iepen Mienskips Fûns Fryslân 2016-2018.
Wergroep Lanenplan
Visie op lanen Oranjewoud vastgesteld
Initiatiefnemer Plaatselijk belang Oranjewoud heeft in samenwerking met de gemeente Heerenveen, Provincie Fryslân, Bosgroepen Noord-Oost Nederland en Staatsbosbeheer een visie laten opstellen voor de lanen van Oranjewoud.
Op basis van een historisch onderzoek en een boominventarisatie is een visie op lange termijn ontwikkeld waarop voortgebouwd kan worden.
Hieronder staan de documenten voor u op de plank om online te lezen, te printen of te downloaden.
Vlnr: Visie Lanen in Oranjewoud, Historisch onderzoek Lanen in Oranjewoud (deel 1), Historisch onderzoek Lanen in Oranjewoud (deel 1) en het document ‘Boominventarisatie Lanen Oranjewoud versie 7.0.
Een korte samenvatting van de uitkomsten:
De lanen van Oranjewoud
Maar wat maakt een laan een laan? Een laan is een pad of weg met aan weerszijden één of meerdere rijen beplanting van bomen van gelijke soort, min of meer gelijke leeftijd en een duidelijk plantverband (ontwerp). Lanen en laanbomen vragen om zorgvuldig onderhoud. Zonder beheer groeit een laan langzaam dicht en wordt gevaarlijk: opslag van struiken en bomen in de berm maakt de laan onherkenbaar en dode takken vallen naar beneden. Door ouderdom en calamiteiten verdwijnen bomen uit de laan, waardoor er een ‘gat’ valt in de rij.
Op dit moment zijn bij één op de drie lanen in Oranjewoud zoveel bomen uitgevallen dat deze vaak niet meer goed herkenbaar is als laan.
Ongeveer de helft van de laanbomen heeft aandachtspunten in verband met conditie en veiligheid.
We staan voor een urgente opgave!
Lanenplan Oranjewoud
Het Lanenplan is gebaseerd op een historisch onderzoek (SB4, 2018, deel 1 en deel 2) en een boominventarisatie (Bosgroep Noord-Oost Nederland, 2020). Hierdoor is een goed beeld verkregen van de staat van de aanwezige lanen en hun ontstaan. (de onderzoeken zijn hier boven te lezen en/of te downloaden)
Het Lanenplan richt zich op alle nu nog bestaande lanen, onafhankelijk van eigendom. Het betreft een visie op lange termijn en een ruimtelijk raamwerk waarop kan worden voortgebouwd. In de visie (incl. een kostenraming voor de komende 30 jaar) worden de meest belangrijke lanen benoemd en staat beschreven waar welk type ingrepen gewenst zijn om de lanenstructuur in de toekomst te behouden. In een (nog op te stellen) uitvoeringsplan worden de maatregelen en werkzaamheden verder uitgewerkt en concreet gemaakt.
Visie
Vanuit de historische en ruimtelijke betekenis zijn in het Lanenplan vier categorieën onderscheiden:
- Goud: de topstukken uit de collectie;
- Zilver: belangrijk voor het gebiedskarakter van Oranjewoud;
- Brons: waardevol binnen een deelgebied;
- Lood: zonder hele grote betekenis.
Aan elke categorie is vervolgens een beheersrichtlijn gekoppeld:
- De gouden lanen willen we zo lang mogelijk in goede conditie houden door zorgvuldig onderhoud. Verjonging door volledige herplanting van de laan kan nodig zijn om het laankarakter ook op de lange termijn te behouden.
- Voor zilveren lanen geldt eveneens het behoud door regulier onderhoud, maar ook waar nodig en mogelijk herplanten van één of meer bomen (inboet).
- Bij de bronzen lanen is de keuze vooral afhankelijk van het karakter en de opbouw van het deelgebied en de rol van de laan hierbij. De visie van de eigenaar van dit deelgebied speelt dan een belangrijke rol.
- De aanduiding als loden laan geeft aan dat dit element weinig bijdraagt aan het totale lanenstelsel. Grote investeringen zijn dan niet logisch. Beheer als bos of als natuur, waarbij de lanen geleidelijk vervallen, behoort dan tot de opties.
Realisatie
Het opstellen van een gezamenlijk uitvoerings- en beheerplan is een belangrijke vervolgstap. Daarmee ontstaat grip op de geleidelijke uitvoering en borging van de historische en ecologische waarden. Wanneer groot onderhoud (verjonging) aan een laan nodig is, naast regulier onderhoud, is mede afhankelijk van de planning van de eigenaren, eventueel mogelijke subsidies en kansen voor het aanhaken bij andere projecten. Op dit moment onderzoekt de werkgroep wat hierin de mogelijkheden zijn.
Oranjewoud, mei 2021
Jochem Liemburg, voorzitter Werkgroep Lanen